Intensieve garnalenvisserij in beschermde natuurgebieden niet langer houdbaar

Met het handhavingsverzoek vragen de organisaties het ministerie om terug te komen op de gedoogbeschikking voor de garnalenvisserij die per 1 januari jl. in de beschermde Nederlandse kustwateren geldt, omdat er toenemende wetenschappelijke zorgen bestaan over schadelijke effecten van de visserij op de zeebodem en de organismen die daar leven.

Geen geldige vergunning meer

Vanwege de aangescherpte stikstofnormen en traag handelen van het Ministerie van LNV is er geen geldige vergunning meer voor de garnalenvissers, nu de vorige vergunningsperiode is afgelopen. Het ministerie heeft daarom geen vergunning, maar een tijdelijke gedoogbeschikking afgegeven die 9 maanden geldig is. In deze periode mogen de vissers onverminderd doorvissen en moeten schepen uitgerust worden met katalysatoren of nieuwe schonere motoren.

Schadelijkheid garnalenvisserij

Ondertussen stapelen de bewijzen over de schadelijkheid van de garnalenvisserij zich op. De zeebodem wordt door slepende vistuigen beroerd en het wetenschappelijk bewijs dat dit niet schadelijk is, ontbreekt. Op sommige plekken in de Natura2000-gebieden wordt zo intensief gevist dat de zeebodem wel 30 keer per jaar wordt omgewoeld. Deze constante verstoring heeft negatieve effecten op het bodemleven dat een essentieel onderdeel is van de ecosystemen onderwater. Voordat activiteiten in beschermde gebieden mogen worden vergund, moet zijn aangetoond dat zij niet schadelijk zijn. Voor de garnalenvisserij is dat op dit moment nog niet mogelijk en daarom moet er vanuit voorzorg worden gehandeld.

Daarnaast ontstaat er schade door bijvangsten: gemiddeld 60% van de vangst gaat – grotendeels dood – weer overboord. Door de permanente verstoring is de kwaliteit van de beschermde onderwaternatuur in slechte staat en krijgt ze geen kans zich te herstellen.

Ministerie van LNV kiest voor gedogen in plaats van verduurzamen

Natuurorganisaties, de garnalensector en het Ministerie van LNV spreken al jaren over verduurzaming en het terugdringen van schadelijke effecten op de natuur. Ook de rechter wees in november 2022 in een uitspraak over Natura2000-gebied de Voordelta op de steeds evidentere natuurschade en oordeelde dat LNV in haar beleid ten onrechte de natuurbelangen onvoldoende meewoog. Ondanks die duidelijke uitspraak is het ministerie niet van plan om uit zichzelf de garnalenvisserij in alle beschermde natuurgebieden te beperken. Sterker nog, het is zelfs van plan om de garnalenvisserij nog eens zes jaar te vergunnen onder de oude condities.

Handhavingsverzoek

‘We kunnen niet anders dan dit handhavingsverzoek indienen. Het is onacceptabel dat de overheid op deze manier omgaat met de natuur van de Waddenzee, de Noordzeekustzone en de Zuidwestelijke Delta. Beschermde natuur in slechte staat moet kunnen herstellen. Dan moet je niet gaan goochelen met gedoogconstructies voor een schadelijke activiteit waarvan steeds duidelijker wordt dat het natuurherstel in de weg zit’, aldus Wouter van der Heij, mariene bioloog bij de Waddenvereniging. ‘Dit wordt nog eens bevestigd door de recente wetenschappelijke review van de Passende Beoordeling Garnalenvisserij door de Waddenacademie. Alle seinen staan daarmee op rood voor LNV’, voegt Jorien Bakker van Natuurmonumenten toe.

De gezamenlijke natuurorganisaties die het handhavingsverzoek indienen zijn Waddenvereniging, Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland, Sportvisserij Nederland, Het Groninger Landschap, It Fryske Gea, Stichting WAD, Stichting De Noordzee, Zuid Hollands Landschap, Het Zeeuwse Landschap, Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Friese Milieu Federatie, Natuur en Milieufederatie Groningen, Landschap Noord-Holland en Greenpeace Nederland